De kwintencirkel

De kwintencirkel is een hulpmiddel om het aantal kruizen of mollen van een toonsoort te onthouden

Handig toch? In deze blog leer je hoe je de kwintencirkel gebruikt.
We beginnen bij de makkelijkste toonsoort, de C majeur. In deze toonsoort zitten geen kruizen of mollen. Als je de toonladder speelt van de c tot de c, krijg je de ‘gewone’ (majeur)toonladder. Als je deze toonladder speelt, heb je geen zwarte toetsen nodig.

Kruizen
Een kwint is een interval (afstand) van vijf tonen. Als je een kwint speelt vanaf de C naar rechts, kom je op de G uit. Deze toonsoort heeft één kruis. Speel je weer een kwint verder, dan kom je op de D uit. Deze toonsoort heeft twee kruizen. Speel je nu weer een kwint verder, dan kom je op de A uit. Deze toonladder heeft drie kruizen. Enzovoorts.
Mollen
Als je wilt weten hoeveel mollen er in een toonsoort zitten, gebruik je de kwintencirkel, maar dan de andere kant op. Je speelt dan een kwint naar links. Als je van de c een kwint naar links speelt, kom je op de f uit. Deze toonsoort heeft één mol. Speel je weer een kwint verder, dan kom je op de Bb uit. Deze toonsoort twee mollen. Speel je nu weer een kwint verder, dan kom je op de Eb uit. Deze toonladder heeft drie mollen. Enzovoorts.
Hoe zit het dan met mineurtoonladders?
Met bovenstaande kwintencirkel reken je het aantal voortekens uit van een majeurtoonladder.  Aan elke majeurtoonladder is een mineurtoonladder gekoppeld. Deze mineurvariant heeft dezelfde mollen of kruizen. Als je drie halve tonen omlaag gaat vanaf de majeurtoonladder, kom je bij de mineurvariant uit.

Een voorbeeld: drie halve tonen lager dan D is b. De toonsoort D majeur heeft dus dezelfde kruizen als de toonladder van b mineur.
Hoe weet je nou welke kruizen of mollen je moet spelen?
Ook daarin zit logica! De eerste kruis is de F# en de eerste mol is de Bb. Een kwint verder naar rechts of links, dan kom je op de tweede kruis of mol uit. Doe er je voordeel mee! ​